Υποστήριξη ψυχικής υγείας στην εργασία: έρευνες, επιπτώσεις και λύσεις
Παρότι συνηθισμένα στη σύγχρονη κοινωνία και τους εργασιακούς χώρους παγκοσμίως, τα ζητήματα ψυχικής υγείας συχνά αποτελούν μυστήριο, ταμπού και στίγμα. Tι μπορούν οι επιχειρήσεις να κάνουν ώστε να διαχειριστούν αυτό το φαινόμενο; Οι επιπτώσεις του αναδεικνύουν την ανάγκη προληπτικών ενεργειών, προκειμένου να προλάβουμε την εκδήλωση των επιχειρησιακών προβλημάτων και να υποστηρίξουμε τους εργαζομένους όταν το έχουν περισσότερο ανάγκη.
Ψυχική υγεία και εργασιακό περιβάλλον: τι δείχνουν οι αριθμοί
Παγκόσμιες και ευρωπαϊκές έρευνες καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα - οι δείκτες ποιότητας της ψυχικής υγείας των ανθρώπων έχουν άμεση επίδραση, και κοστίζουν 136 δισ. ευρώ στα επιχειρηματικά αποτελέσματα της παγκόσμιας κοινότητας:
1 στους 4 στην Ευρώπη υποφέρει από κατάθλιψη ή αγχώδη διαταραχή
1 στους 2 ανθρώπους παγκοσμίως θα παρουσιάσει κάποιο ζήτημα ψυχικής υγείας κάποια στιγμή στη ζωή του
40% των Ελλήνων εργαζομένων δηλώνει αδυναμία να διαχειριστεί το άγχος
50% των χρόνιων αδειών λαμβάνονται λόγω κατάθλιψης ή αγχώδους διαταραχής
Έρευνα του 2023 της Ernst & Young, σε πάνω από 3.000 εργαζομένους όλων των ηλικιών του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, αναδεικνύει ότι όλοι οι δείκτες επιδεινώθηκαν σε σχέση με αντίστοιχη έρευνα του 2021. Συγκεκριμένα, από τους ερωτηθέντες:
64% δηλώνουν ότι η ψυχική υγεία είναι προτεραιότητά τους
64% δηλώνουν ότι το στρες από την εργασία τους, επηρεάζει την προσωπική τους ζωή
52% αισθάνονται ότι μπορούν να διαχειριστούν τα επίπεδα του στρες
Παράλληλα, τα επίπεδα του στρες αυξήθηκαν σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο:
75% (από 68%) αισθάνονται νευρικότητα ή εσωτερική ταραχή
16% (από 14%) βιώνουν έντονη και συνεχή ανησυχία
10% (από 8%) βιώνουν κρίσεις πανικού
23% (από 39%) δηλώνουν ότι η εταιρία τους υποστηρίζει να αντιμετωπίζουν θέματα με την ψυχική τους υγεία (π.χ. άγχος, στρες)
Τι περιμένουν οι εργαζόμενοι από τις επιχειρήσεις
Σύμφωνα με την παραπάνω έρευνα, οι επιχειρήσεις διαδραματίζουν πλέον έναν καθοριστικό ρόλο στην αντιμετώπιση της επιβάρυνσης της ψυχικής υγείας των εργαζόμενων. Μεταξύ των δράσεων που θα ήθελαν να δουν οι εργαζόμενοι, σημειώθηκε, ότι πάνω από τους μισούς ερωτώμενους επιθυμούν:
Eκπαιδεύσεις των στελεχών στη φροντίδα της ψυχικής ευεξίας των εργαζόμενων (55%)
Tην καλλιέργεια κουλτούρας σεβασμού του χρόνου μέσα από νέους τρόπους εργασίας (54%)
Eκπαιδεύσεις όλων των εργαζόμενων σε θέματα διαχείρισης στρες και αυτο-φροντίδας (53%)
Παράλληλα μόλις το 32% των ερωτηθέντων γνωρίζουν πού πρέπει να απευθυνθούν για να λάβουν υποστήριξη μέσα στον οργανισμό τους, όταν αντιμετωπίζουν θέματα με την ψυχική τους ευεξία, ενώ μόνο 31% δηλώνουν ότι ο οργανισμός τους προσφέρει προγράμματα και δράσεις υποστήριξης της ψυχικής υγείας και ευεξίας
Αναδύεται συνεπώς ένα καίριο ερώτημα. Tι μπορούν οι επιχειρήσεις να κάνουν ώστε να διαχειριστούν αυτό το φαινόμενο;
Εκπαιδεύσεις που υποστηρίζουν την ψυχική υγεία στην εργασία
Προκειμένου να υποστηριχθεί η ψυχική υγεία στην εργασία, είναι σημαντικό να παρέχεται στους εργαζόμενους, μεταξύ άλλων παρεμβάσεων, όπως είναι η παροχή ψυχολογικής υποστήριξης, εκπαίδευση πάνω σε διάφορες θεματικές. Στο κέντρο μας αναπτύξαμε επιστημονικά τεκμηριωμένες εκπαιδεύσεις, workshops και webinars που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα, και παρέσουν εκτός από ενημέρωση, πρακτικά και εφαρμόσιμα εργαλεία που βοηθούν τους συμμετέχοντες στην καθημεριότητά τους. Μερικά παραδείγματα των εκπαιδεύσεων που παρέχουμε:
Mental Health First Aid Training (για εργαζομένους και People Managers): Παρότι πολύ κοινά στη σύγχρονη κοινωνία και τους εργασιακούς χώρους παγκοσμίως, τα θέματα ψυχικής υγείας είναι συχνά μυστήριο, ταμπού και στίγμα. Σε αυτό το workshop, θα γνωρίσουμε τα πιο σημαντικά θέματα ψυχικής υγείας, των τρόπων αναγνώρισης των ενδείξεών τους στους συναδέλφους και τον κύκλο μας και θα δούμε τρόπους να υποστηρίζουμε τους ανθρώπους μας αλλά και εμάς. Για People Managers, η εκπαίδευση είναι διαφοροποιημένη και πιο εξειδικευμένη. Περιλαμβάνει περισσότερα εργαλεία, όπως role plays, ρεαλίστικά σενάρια από το χώρο της εργασίας και simulations, ώστε οι συμμετέχοντες να δοκιμάσουν στην πράξη την εφαρμογή των συμβουλών για να διαχειρίζονται καλύτερα την ομάδα τους. Διαβάστε περισσότερα ➝
Dealing with Panic Attacks: Οι κρίσεις πανικού είναι ένδειξη εξαιρετικά υψηλού στρες και, παρότι είναι πολύ συχνές στον χώρο εργασίας, δυστυχώς ελάχιστοι ξέρουν πώς να τις αντιμετωπίζουν. Σε αυτό το workshop, θα μιλήσουμε για τις αιτίες, τα εναύσματα και τα σημάδια μιας κρίσης πανικού και θα μάθουμε πρακτικούς, επιστημονικά τεκμηριωμένους τρόπους και εργαλεία για να βοηθάμε αποτελεσματικά εμάς ή τους συναδέλφους μας όταν μας συμβαίνουν.
Burnout Awareness & Prevention: Οι αριθμοί του burnout βρίσκονται σε έξαρση, ιδίως μετά την πανδημία COVID. Σε αυτό το διαδραστικό workshop θα υποστηρίξουμε τους εργαζόμενους να αποκτήσουν επίγνωση του burnout, των συμπτωμάτων αλλά και των αιτίων εμφάνισής του και να κατανοήσουν καλύτερα τις ιδιαιτερότητές του. Παράλληλα παρέχουμε εργαλεία και στρατηγικές για την πρόληψη του burnout, ώστε να υποστηρίζουν καλύτερα τόσο τους εαυτούς τους όσο και τις ομάδες τους.
Managing Stress and Finding Balance: Χωρίς αμφιβολία, ζούμε σε έναν VUCA κόσμο: volatile (ρευστό), uncertain (αβέβαιο), complex (περίπλοκο), ambiguous (ασαφή) με τα επίπεδα στρες να αυξάνονται λόγω COVID. Σε αυτό το workshop θα μάθουμε για τη βιολογία και τη φυσιολογία του στρες, καθώς και επιστημονικούς τρόπους να ρυθμίζουμε το νευρικό σύστημα, ώστε να καλλιεργούμε ανθεκτικότητα και καλύτερη διαχείριση των καθημερινών πιέσεων της δουλειάς.
Relief from Anxiety: Το χρόνιο άγχος είναι από τις συχνότερες αιτίες επισκέψεων σε γιατρούς και ταλαιπωρεί έναν πολύ μεγάλο αριθμό ανθρώπων. Πώς θα μάθουμε να αναγνωρίσουμε τα συμπτώματα του άγχους, τις κύριες αιτίες εμφάνισής τους, τα χαρακτηριστικά των κρίσεων άγχους και θα μάθουμε επιστημονικά τεκμηριωμένους τρόπους για να το αντιμετωπίσουμε ώστε να ζούμε με περισσότερη ηρεμία και να αποδίδουμε καλύτερα σε ό,τι κάνουμε.
Work Life Integration: Αφιερώνουμε ένα σημαντικό μέρος του χρόνου μας στην εργασία και ορισμένες φορές, ιδίως σε εποχές προκλήσεων, είναι δύσκολο να διατηρήσουμε την ισορροπία. Σε αυτό το workshop, θα μάθουμε πώς να ισορροπήσουμε επαγγελματική και προσωπική ζωή αποτελεσματικά, καθώς και τρόπους να υποστηρίζουμε τον εαυτό μας προκειμένου να βελτιώσουμε την υγεία και την ευεξία μας.
Good Food Good Mood - Nutrition for Mental Health: Όλοι γνωρίζουμε τη σημασία της διατροφής για τη σωματική υγεία μας. Πόσοι όμως γνωρίζουμε ότι η διατροφή επηρεάζει την ψυχολογία, την ψυχική υγεία και την συγκέντρωσή μας στην εργασία; Σε αυτό το workshop θα δούμε τι σημαίνει καλή διατροφή για την ψυχική μας υγεία και θα μάθουμε πτρακτικές συμβουλές για να τρώμε, θρέφοντας όχι μόνο το σώμα, αλλά και το νου μας.
Wellbeing Essentials - Your Personal Wellbeing Plan: Όλοι ακούμε για τη σημασία της ευεξίας, πώς όμως μπορούμε να τα εφαρμόσουμε στην καθημερινότητά μας; Σε αυτό το workshop θα μάθουμε τους πυλώνες της ευεξίας και της ψυχικής υγείας, αλλά και απλές, εφαρμόσιμες καθημερινές συνήθειες και συμβουλές που θα μας βοηθήσουν να αποδίδουμε στο μέγιστο νιώθοντας δυνατότεροι, πιο υγιείς και ισορροπημένοι, τόσο στον εργασιακό χώρο όσο και αλλού. Παράλληλα θα φτιάξουμε μαζί το προσωπικό πλάνο υγείας και ευεξίας.
Creating Healthy Habits: Η ζωή μας είναι το άθροισμα των συνηθειών μας. Αυτό που κάνουμε κάθε μέρα θα καθορίσει την ποιότητα της υγείας μας, σωματικής και ψυχικής, καθώς και την απόδοσή μας στην εργασία. Πώς φτιάχνουμε λοιπόν ευεργετικές συνήθειες; Πώς εξαλείφουμε τις βλαβερές; Σε αυτό το workshop θα μάθουμε τρόπους για να εισάγουμε θετικές συνήθειες στην καθημερινότητά μας, με ευκολία και επιτυχία, ώστε να ζούμε και να δουλεύουμε καλύτερα.
Κάθε μία από τις θεματικές εστιάζει σε ένα πιο συγκεκριμένο ζήτημα, αλλά όλες μαζί υποστηρίζουν γενικότερα τη δημιουργία μας ανθρωποκεντρικής κουλτούρας και ενδυναμώνουν τους εργαζόμενους με εργαλεία, συμβουλές και γνώση, που συμβάλλουν στην πρόληψη αλλά και την καλύτερη αντιμετώπιση θεμάτων ψυχικής υγείας.
Ποια είναι τα οφέλη της εκπαίδευσης ψυχικής υγείας
Ο τρόπος με τον οποίο επωφελούνται οι επιχειρήσεις από την παροχή εκπαιδεύσεων ψυχικής υγείας είναι ξεκάθαρος. Μερικά μόνο από τα οφέλη που παρέχει είναι:
Αποστιγματισμός των ζητημάτων και συζητήσεων ψυχικής υγείας στην εργασία
Ενδυνάμωση της επιχειρησιακής κουλτούρας με έναν ασφαλή χώρο για όλους
Βελτίωση των επικοινωνιακών δεξιοτήτων στη διαχείριση ευαίσθητων συζητήσεων
Αύξηση του ηθικού των εργαζομένων με δημιουργία υποστηρικτικών συστημάτων
Μείωση τριβών και φόβου ανάδειξης θέματος λόγω ανησυχίας πιθανών συνεπειών
Δημιουργία υποστηρικτικού περιβάλλοντος για την ολιστική ευεξία των ανθρώπων
Μείωση απώλειας παραγωγικότητας λόγω προκλήσεων ψυχικής υγείας
Αύξηση προσωπικής και ομαδικής εργασιακής δέσμευσης και ανθεκτικότητας
Εξαλείφοντας το στίγμα της ψυχικής υγείας στην εργασία
Και εδώ οι έρευνες είναι αποκαλυπτικές. Η πλειοψηφία των εργαζομένων αισθάνεται ότι μία συζήτηση που αφορά την ψυχική τους υγεία είναι πιθανό τόσο να θεωρηθεί ως προσωπική αδυναμία όσο και να καταλήξει στον στιγματισμό τους. (Πηγή: έρευνα Ελληνικού Υπουργείου Υγείας, ΜΚΟ Κλίμακα & The HOME Project). Σύμφωνα με την έρευνα της Erst & Young, μόλις το 19% των εργαζόμενων στον ιδιωτικό και 0,22% στον δημόσιο τομέα, δηλώνουν ότι ο οργανισμός τους δίνει τη δυνατότητα σε όλους τους εργαζόμενους να μιλούν ανοιχτά για τα θέματα ψυχικής υγείας.
Όταν η σκέψη αυτή προστίθεται ως επιπλέον φόβος σε ήδη επιβαρυμένες καταστάσεις (όπως κατάθλιψη, άγχος, κρίσεις πανικού ή εργασιακή εξουθένωση), δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος ο οποίος μπορεί να γίνει ανυπόφορος για όποιον τον βιώνει. Επίσης αυτό μπορεί να επιφέρει προβλήματα στην εργασία, στη σχέση με τους συναδέλφους, στην εργασιακή απόδοση και ικανοποίηση.
Ο ρόλος του οργανισμού αλλά και των people managers είναι κομβικός, διότι χρειάζεται να δημιουργήσουν μια κουλτούρα ψυχολογικής ασφάλειας, να δημιουργήσουν ένα κλίμα εμπιστοσύνης και ανοιχτότητας που θα επιτρέψει στις απαραίτητες συζητήσεις να γίνουν με επιτυχία και σεβασμό, για την καλύτερη διαχείριση της ψυχικής υγείας των εργαζομένων.
Ψυχική υγεία στην εργασία: μας αφορά όλους
Η επίδραση των ζητημάτων ψυχικής υγείας σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο, τόσο σε ποιοτικούς όσο και ποσοτικούς δείκτες, είναι τόσο ισχυρή που από μόνη της “απαιτεί” μία θέση στο τραπέζι των συζητήσεων που αφορούν το Ανθρώπινο Δυναμικό, την κουλτούρα, την εκπαίδευση και την ανάπτυξη των εργαζομένων. Από την πλευρά μας, θα συνεχίσουμε να συλλέγουμε τα ερευνητικά δεδομένα και να χτίζουμε ειδικά σχεδιασμένα προγράμματα, με γνώμονα την υποστήριξη των επιχειρήσεων στην προσπάθεια βελτίωσης της εμπειρίας του δυναμικού τους.
Για περισσότερες πληροφορίες για τα προγράμματά μας, επικοινωνήστε μαζί μας στο info@onebreath.eu ή δείτε το portfolio των workshops μας εδώ.
