Πώς οι σκέψεις επηρεάζουν τη συμπεριφορά μας
Τι γίνεται μέσα στο νου μας όταν βιώνουμε ό,τι βιώνουμε; Πώς βγάζουμε συμπεράσματα; Πώς αντιδρούμε και γιατί αντιδρούμε έτσι όπως αντιδρούμε; Γιατί νιώθουμε ό,τι νιώθουμε και πώς σχετίζονται οι σκέψεις με τα συναισθήματά μας;
Η σχέση μεταξύ συναισθήματος και σκέψης
Κάθε σκέψη που κάνουμε, δημιουργεί ένα συναίσθημα που με τη σειρά του, επηρεάζει τη συμπεριφορά μας. Όταν ένα γεγονός συμβαίνει, μπορούμε να το ερμηνεύσουμε σαν θετικό ή αρνητικό και ανάλογα αυτό θα επηρεάσει τη συμπεριφορά μας και τις πράξεις μας. Έχει σημασία λοιπόν να αρχίσουμε να αναγνωρίζουμε τη διάδραση μεταξύ των σκέψεων και των συμπεριφορών μας, παρατηρώντας:
Το γεγονός ή το ερέθισμα. Τι είναι αυτό που συνέβη;
Την πεποίθηση και τις σκέψεις μας για το γεγονός. Τι νόημα δίνουμε σε αυτό που συνέβη;
Τα συναισθήματα που γεννιούνται όταν κάνουμε αυτές τις σκέψεις. Τι νιώθουμε όταν συμβαίνει αυτό;
Στο συγκεκριμένο παράδειγμα, έστω ότι περπατάμε στο δρόμο και τυχαία συναντάμε έναν συνάδελφο αλλά εκείνος δεν μας χαιρετά. Μια σκέψη που μπορεί να γεννηθεί εκείνη τη στιγμή, επηρεασμένη από το παρελθόν, τις εμπειρίες μας και το χαρακτήρα που έχουμε διαμορφώσει, ίσως είναι "Τόσο μεγάλη ιδέα έχει για τον εαυτό του, που με βλέπει και κάνει ότι δεν υπάρχω".
Αυτή η σκέψη μπορεί να δημιουργήσει συναισθήματα θυμού ή απογοήτευσης που θα επηρεάσουν την συμπεριφορά μας. Για παράδειγμα μπορεί στην επόμενη ομαδική συνάντηση με τον συνάδελφο να είμαστε πιο απόμακροι, απότομοι και να μην συνεισφέρουμε όσο χρειάζεται.
Πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγματα εάν στην ίδια ακριβώς κατάσταση, η σκέψη που κάναμε ήταν "Ίσως έχει συμβεί κάτι σοβαρό σον συνάδελφο και ήταν απασχολημένος στη σκέψη του, γι᾽ αυτό δεν με χαιρέτησε". Αυτή η σκέψη μπορεί να γεννήσει μέσα μας ενδιαφέρον, συμπόνια και νοιάξιμο και κατ´ επέκταση, η συμπεριφορά μας να είναι να τηλεφωνήσουμε αργότερα στο συνάδελφο και να ρωτήσουμε εάν όλα είναι καλά.
Πώς βοηθάει το mindfulness να διαχειριζόμαστε τα συναισθήματά μας
Όσο μεγαλύτερη επίγνωση έχουμε των χιλιάδων σκέψεων που κάνουμε μέσα στην ημέρα και των συναισθημάτων που γεννιούνται σαν αποτέλεσμα αυτών των νοητικών διεργασιών, τόσο πιο συνειδητοί γινόμαστε με τη συμπεριφορά μας. Έτσι μπορούμε να επανερχόμαστε στο δεύτερο βήμα και να επανεξετάσουμε τη σκέψη ή την πεποίθησή μας δίνοντας και άλλες επιλογές, βλέποντας την κατάσταση από διαφορετικές πλευρές. Σταδιακά μπορούμε να κρίνουμε τις σκέψεις που κάνουμε με μεγαλύτερη σοφία, ώστε να ανταποκρινόμαστε στα γεγονότα της ζωής μας σύμφωνα με τις αξίες μας και με γνώμονα την αγάπη.
Η πρακτική του διαλογισμού mindfulness καλλιεργεί αυτή την επίγνωση και μας βοηθάει να μην πιστεύουμε κάθε σκέψη μας, ώστε να συμπεριφερόμαστε με μεγαλύτερη ωριμότητα και ενσυναίσθηση. Γι᾽ αυτό και είναι μια εξαιρετικά αποτελεσματική προσέγγιση στη διαχείριση των σχέσεών μας, στην εργασία αλλά και τη ζωή μας γενικότερα.