Διαφορετικοί τύποι ξεκούρασης
Κάποιες φορές όταν αισθανόμαστε κούραση, μπορεί να κοιμηθούμε, αλλά ξυπνώντας συνεχίζουμε να νιώθουμε εξάντληση. Ο ύπνος από μόνος του, ενώ είναι από τους πιο βασικούς παράγοντες για να διατηρήσουμε σωματική και ψυχική υγεία, δεν αρκεί.
Ο ύπνος και η ξεκούραση πολλές φορές δεν είναι συνώνυμα, παρόλο που συχνά νομίζουμε ότι ταυτίζονται. Και έτσι ενώ εστιάζουμε (στην καλύτερη περίπτωση) στον ύπνο, τελικά δεν νιώθουμε ανακούφιση. Υπάρχουν διαφορετικές μορφές ξεκούρασης που έχουμε ανάγκη.
Η ξεκούραση, όταν γίνεται συνειδητά και με φροντίδα αποτελεί και έναν τρόπο να φέρουμε πραγματική ισορροπία και αποκατάσταση στους πιο βασικούς τομείς της ζωής μας.
Σωματική ξεκούραση
Το πρώτο είδος ξεκούρασης που χρειαζόμαστε είναι η σωματική ξεκούραση, που μπορεί να είναι παθητική ή ενεργητική. Παθητική ξεκούραση αφορά για παράδειγμα τον ύπνο ή τις σιέστες, ενώ ενεργητική ξεκούραση είναι πρακτικές όπως η hatha yoga, η yin yoga, το stretching, το μασάζ ή πρακτικές mindfulness όπως το body scan ή η yoga nidra. Αυτές οι πρακτικές επιδρούν αποτελεσματικά στο νευρικό σύστημα, ενεργοποιώντας το πνευμονογαστρικό νεύρο και φέρνοντας μια αίσθηση ηρεμίας που χρειάζεται ο οργανισμός μας από την ένταση και τα συνεχή ερεθίσματα που βιώνει από τον εξωτερικό κόσμο και τις απαιτήσεις της σύγχρονης ζωής.
Νοητική ξεκούραση
Το δεύτερο είδος ξεκούρασης είναι η διανοητική ξεκούραση. Οι περισσότεροι γνωρίζουμε συναδέλφους που ξεκινούν τη δουλειά κάθε μέρα με ένα τεράστιο φλυτζάνι καφέ: ίσως είναι συχνά οξύθυμοι και οξύθυμες, ξεχνούν εύκολα και δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν στη δουλειά τους. Όταν ξαπλώνουν το βράδυ για να κοιμηθούν, συχνά παλεύουν να ησυχάσουν το νου τους, καθώς οι συζητήσεις από την ημέρα γεμίζουν τις σκέψεις τους. Και παρά το γεγονός ότι κοιμούνται επτά με οκτώ ώρες, ξυπνούν νιώθοντας σαν να μην πήγαν ποτέ για ύπνο –αντιμετωπίζουν δηλαδή έλλειμμα διανοητικής ξεκούρασης.
Τα καλά νέα είναι ότι δεν χρειάζεται να εγκαταλείψετε τη δουλειά σας ή να πάτε διακοπές για να το διορθώσετε αυτό. Μπορείτε να προγραμματίσετε μικρά διαλείμματα κάθε δύο ώρες κατά τη διάρκεια της εργάσιμης ημέρας σας, υπενθυμίζοντας έτσι στον εαυτό σας να επιβραδύνετε τους ρυθμούς σας. Μπορείτε επίσης να κρατάτε ένα τετράδιο δίπλα στο κρεβάτι σας, για να σημειώνετε τυχόν ενοχλητικές σκέψεις που θα σας κρατούσαν ξύπνιους.
Αισθητηριακή ξεκούραση
Ο τρίτος τύπος ξεκούρασης που χρειαζόμαστε είναι η ξεκούραση των αισθήσεων. Τα έντονα φώτα, οι οθόνες των υπολογιστών, ο θόρυβος του περιβάλλοντος και οι πολλαπλές συνομιλίες -είτε στο γραφείο, είτε σε κλήσεις Zoom- μπορούν να καταβάλλουν τις αισθήσεις μας. Αυτό μπορεί να αντιμετωπιστεί κάνοντας κάτι τόσο απλό, όπως το κλείσιμο των ματιών για ένα λεπτό στη μέση της ημέρας, καθώς και αποφασίζοντας συνειδητά να «αποσυνδεθούμε» από τα τεχνολογικά μέσα προς το τέλος κάθε μέρας. Η πρακτική του να στερούμε σκόπιμα τις αισθήσεις μας από τα πολλαπλά ερεθίσματα, έχει τη δύναμη να αναιρέσει τη ζημιά που προκαλείται από τον υπερδιεγερτικό κόσμο στον οποίο ζούμε.
Δημιουργική ξεκούραση
Ο τέταρτος τύπος ξεκούρασης είναι η δημιουργική ξεκούραση. Αυτός ο τύπος είναι ιδιαίτερα σημαντικός για όποιον πρέπει να λύσει προβλήματα ή να σκεφτεί νέες ιδέες. Η δημιουργική ξεκούραση ξυπνά ξανά το αίσθημα του δέους και της κατάπληξης μέσα στον καθένα μας. Θυμάστε την πρώτη φορά που είδατε ένα σπήλαιο, τον ωκεανό, ή έναν καταρράκτη; Το να επιτρέψετε στον εαυτό σας να απολαύσει την ομορφιά ενός φυσικού τοπίου –ακόμα κι αν είναι σε ένα τοπικό πάρκο ή στην αυλή σας– μπορεί να σας προσφέρει δημιουργική ανάπαυση.
Η δημιουργική ξεκούραση δεν έχει να κάνει μόνο με την εκτίμηση της φύσης, αλλά και με την απόλαυση των τεχνών. Μετατρέψτε τον χώρο εργασίας σας σε χώρο έμπνευσης, προσθέτοντας στον χώρο εικόνες από μέρη που αγαπάτε και έργα τέχνης που σας συγκινούν. Δεν μπορείτε να αφιερώνετε 40 ώρες την εβδομάδα κοιτάζοντας έναν άσπρο τοίχο ή ένα ακατάστατο περιβάλλον και να περιμένετε να αισθάνεστε ενθουσιασμένοι με οτιδήποτε, πόσο μάλλον να έχετε καινοτόμες ιδέες!
Συναισθηματική ξεκούραση
Τώρα ας ρίξουμε μια ματιά σ’ έναν άλλο άνθρωπο: τον φίλο ή τη φίλη που όλοι πιστεύουν ότι είναι ο καλύτερος άνθρωπος που έχουν γνωρίσει ποτέ. Είναι το άτομο από το οποίο εξαρτώνται όλοι, εκείνος και εκείνη που θα καλούσατε αν χρειαζόσασταν μια χάρη, γιατί ακόμα κι αν δεν θέλουν να το κάνουν, ξέρετε ότι θα σας πουν ένα διστακτικό «ναι» αντί για ένα αληθινό «όχι». Αλλά όταν ένας τέτοιος άνθρωπος μένει μόνος του, συχνά νιώθει ότι τον εκμεταλλεύονται και δεν τον εκτιμούν.
Αυτό το άτομο χρειάζεται συναισθηματική ξεκούραση: να έχει δηλαδή το χρόνο και τον χώρο για να εκφράζει ελεύθερα τα συναισθήματά του, και να περιορίσει τη συνεχή προσπάθεια να ευχαριστεί τους πάντες. Η συναισθηματική ξεκούραση προϋποθέτει επίσης το θάρρος του να είσαι αυθεντικός και αληθινός. Ένα συναισθηματικά ξεκούραστο άτομο μπορεί να απαντήσει στην ερώτηση «Πώς είσαι σήμερα;» με ένα ειλικρινές «δεν είμαι καλά», και μετά να μοιραστεί κάποιες δυσκολίες που περνά και που συνήθως παραμένουν ανείπωτες.
Κοινωνική ξεκούραση
Εάν χρειάζεστε συναισθηματική ξεκούραση, πιθανότατα έχετε επίσης έλλειμμα κοινωνικής ξεκούρασης. Αυτό συμβαίνει όταν αποτυγχάνουμε να δούμε τη διαφορά ανάμεσα στις σχέσεις που μας αναζωογονούν, και σε αυτές που μας εξουθενώνουν. Για να βιώσετε περισσότερη κοινωνική ξεκούραση, περιβάλλετε τον εαυτό σας με θετικούς και υποστηρικτικούς ανθρώπους. Ακόμα κι αν αυτές οι συναντήσεις πρέπει να γίνουν διαδικτυακά, μπορείτε να επιλέξετε να ασχοληθείτε πιο ολοκληρωτικά με αυτές, ενεργοποιώντας την κάμερά σας και δίνοντας όλη σας την προσοχή στον συνομιλητή σας.
Πνευματική ξεκούραση
Ο τελευταίος τύπος ξεκούρασης είναι η πνευματική, η ικανότητά μας δηλαδή να συνδεόμαστε με κάτι πέρα από την ύλη και τη νόηση, και να αισθανόμαστε μια βαθιά αίσθηση του ανήκειν, της αγάπης, της αποδοχής, του σκοπού στη ζωή. Για να το νιώσετε αυτό, ασχοληθείτε με κάτι μεγαλύτερο από εσάς και προσθέστε στην καθημερινή σας ρουτίνα το διαλογισμό ή τη συμμετοχή σε δράσεις της κοινότητάς σας.
Έτσι λοιπόν βλέπουμε ότι ο ύπνος μόνο δεν αρκεί να μας κάνει να νιώθουμε ξεκούραστοι. Ήρθε λοιπόν η ώρα να αρχίσουμε να εστιάζουμε στην ανάπαυση που πραγματικά χρειαζόμαστε.
